Zdro­wa, żywa gle­ba jest pod­sta­wą w eko­lo­gicz­nej pira­mi­dzie i cyklicz­nej rege­ne­ra­cji jadal­nych, bio­róż­no­rod­nych ogro­dów. Pie­lę­gna­cja tej cie­niut­kiej ‘oma­sty Zie­mi’ znaj­du­je się w ser­cu per­ma­kul­tu­ry, któ­ra prak­tycz­nie zaczy­na się od oży­wie­nia gle­by i uru­cho­mie­nia jej natu­ral­ne­go użyźniania.

Na Warsz­ta­tach Pro­jek­to­wa­nia Per­ma­kul­tu­ro­we­go przyj­rzy­my się gle­bie i zacho­dzą­cym w niej pro­ce­som mine­ral­nym mając na uwa­dze wie­lo-poko­le­nio­we zależ­no­ści róż­nych typów orga­ni­zmów żywych i pro­ce­sów mine­ral­nych. Inte­re­su­je nas peł­ny wymiar obie­gu mate­rii w kon­tek­ście pro­fi­lu i dzia­łań gospo­dar­stwa, kon­kret­nej sza­ty roślin­nej i prze­mian mate­rii organicznej.

Jeśli nigdy nie przy­glą­da­li­ście się wła­ści­wo­ściom gle­by i jej skład­ni­ków, na warsz­ta­tach będzie oka­zja, by zro­zu­mieć jak zapro­jek­to­wać sie­dli­sko dla opty­mal­ne­go wyko­rzy­sta­nia pozy­tyw­nych sprzę­żeń zwrot­nych obie­gu mate­rii oraz pro­ce­sów rege­ne­ra­cji gle­by, ponie­waż w rze­czy­wi­sto­ści gle­ba nie jest ‘czymś’ na powierzch­ni zie­mi, co moż­na ‘doso­lić lub dosło­dzić’ nawo­zem aby pod­nieść ilość bra­ku­ją­cych mikro­ele­men­tów – tak utar­ło się myśleć o gle­bie w nasta­wio­nym na mono­kul­tu­ro­wą pro­duk­cję rol­nic­twie kon­wen­cjo­nal­nym i przemysłowym.

Gle­ba w per­spek­ty­wie per­ma­kul­tu­ro­wej jest nie­zwy­kle zło­żo­ną poli­kul­tu­ro­wą mozai­ką żyją­cych stwo­rzeń i cykli mine­ral­nych – pro­ce­sem trwa­ją­cym budu­ją­cym się przez stu­le­cia. Aby to zro­zu­mieć spoj­rzy­my na ogród jak na orga­nizm z gęstą sie­cią rela­cji mię­dzy rośli­na­mi, zwie­rzę­ta­mi, orga­ni­zma­mi gle­bo­wy­mi i samą gle­bą. Nauczy­my się pro­stych manu­al­nych metod oce­ny sta­nu gle­by, wyko­rzy­sta­nia roślin wskaź­ni­ko­wych i obec­no­ści tzw. chwa­stów do oce­ny sytu­acji i ten­den­cji zasta­ne­go śro­do­wi­ska. Na bazie przy­kła­do­we­go gospo­dar­stwa zbu­du­je­my model ‘doj­rze­wa­nia’ ogro­du poprzez two­rze­nie wie­lo­war­stwo­wych rela­cji i zamknię­tych pętli w obie­gu materii.

W prak­ty­ce omó­wi­my roz­wią­za­nia dla prze­chwy­ty­wa­nia i pasyw­ne­go kumu­lo­wa­nia mate­rii orga­nicz­nej oraz nie­za­go­spo­da­ro­wa­nych odpa­dów orga­nicz­nych roślin i zwie­rząt przez spo­so­by kom­po­sto­wa­nia i natu­ral­ne­go nawo­że­nia. Wyja­śni­my na czym opie­ra się gospo­dar­ka gle­bo­wa w sys­te­mie pod­nie­sio­nych grzą­dek i jakie zna­cze­nie ma upra­wa bez prze­ko­py­wa­nia. Poka­że­my rów­nież jakie narzę­dzia przy­da­ją się naj­bar­dziej w tych metodach. 

Warsz­ta­ty nasta­wio­ne są na poka­za­nie prak­tycz­nych roz­wią­zań dla wzmoc­nie­nia współ­za­leż­no­ści mię­dzy cykla­mi pro­duk­cji-kon­sump­cji-bio­de­gra­da­cji: sys­te­my kom­po­sto­wa­nia, stra­te­gie mul­czo­wa­nia, her­bat­ki kom­po­sto­we i wyko­rzy­sta­nie roślin. Spoj­rzy­my jakie funk­cje peł­nią róż­ne rośli­ny w róż­nych fazach roz­wo­ju (pro­du­cen­ci mate­rii orga­nicz­nej), zwie­rzę­ta, owa­dy i pta­ki, a tak­że czło­wiek (kon­su­men­ci) oraz bak­te­rie, grzy­by, owa­dy i inne orga­ni­zmy gle­bo­we (redu­cen­ci).

Gle­ba w swo­im dwo­istym cha­rak­te­rze jest zara­zem śro­do­wi­skiem mate­rii nie­oży­wio­nej i źró­dłem mine­ra­łów dla upraw, a tak­że żywą mul­ti-poko­le­nio­wą ‘wspól­no­tą’ mikro- i makro-orga­ni­zmów gle­bo­wych – stwo­rze­nie odpo­wied­nie­go sys­te­mu (eko­sys­te­mu) wie­lo­let­niej upra­wy dla zacho­wa­nia i rege­ne­ra­cji tego deli­kat­ne­go eko­sys­te­mu to praw­dzi­wa per­ma­kul­tu­ro­wa sztuka!

1 

3 

2 

4 

5 

6 

7 

8 

9