Toby Hemenway

Permaculture - the idea, theory, practice, Principles & rules

What is permaculture Toby Hemenway

2 Comments

Per­ma­kul­tu­ra sto­so­wa­na jest nie tyl­ko w rol­nic­twie. Z jej zasad korzy­sta się przy pro­jek­to­wa­niu domów i wio­sek, sys­te­mów ener­ge­tycz­nych i w zago­spo­da­ro­wy­wa­niu odpa­dów, a nawet w two­rze­niu mniej nama­cal­nych struk­tur jak gru­py spo­łecz­ne, pro­gra­my naucza­nia, biznesplany.

Per­ma­kul­tu­ra 1)↓ korzy­sta z przy­bo­ru zasad i prak­tyk do pro­jek­to­wa­nia zrów­no­wa­żo­nych eko­lo­gicz­nie ludz­kich osad. Sło­wo per­ma­kul­tu­ra (od per­ma­cul­tu­re = per­ma­nent + agri­cul­tu­re, obec­nie rów­nież per­ma­nent + cul­tu­re) zosta­ło wpro­wa­dzo­ne przez dwóch Austra­lij­czy­ków. Pierw­szym był Bill Mol­li­son 2)↓ autor gęstej i ency­klo­pe­dycz­nej biblii dzie­dzi­ny: Per­ma­cul­tu­re: A Desi­gne­r’s Manu­al. Dru­gim jest David Holm­gren 3)↓, któ­ry bły­sko­tli­wie roz­sze­rzył zasięg permakultury.

Permakulturowy tęczowy wąż

Mol­li­son mówi, że ory­gi­nal­na idea per­ma­kul­tu­ry naszła go w 1959 roku, kie­dy to obser­wo­wał tor­ba­cze szpe­ra­ją­ce w lesie desz­czo­wym Tasma­nii. Zain­spi­ro­wa­ny, w podzi­wie dla obfi­to­ści i dają­ce­go życie bogac­twa wza­jem­nych powią­zań tego eko­sys­te­mu, zano­to­wał w swo­im dzien­ni­ku: „wie­rzę, że może­my zbu­do­wać sys­te­my, któ­re będą funk­cjo­no­wać tak dobrze jak ten”. W latach sie­dem­dzie­sią­tych wraz z Holm­gre­nem, korzy­sta­jąc z tego co zauwa­żył w natu­rze i wśród pier­wot­nych miesz­kań­ców, zaczął iden­ty­fi­ko­wać i dookre­ślać zasa­dy jakie czy­ni­ły ten sys­tem tak boga­tym i zrów­no­wa­żo­nym. Ich nadzie­ją było zasto­so­wa­nie tych zasad w pro­jek­to­wa­niu eko­lo­gicz­nie zdro­wych, pro­duk­tyw­nych kra­jo­bra­zów. Rozu­mo­wa­li, że jeśli życie kwi­tło na Zie­mi przez ponad trzy miliar­dy lat, i jeśli lokal­ni, pier­wot­ni ludzie żyli w rela­tyw­nej har­mo­nii ze śro­do­wi­skiem przez tysią­ce, zatem życie i pier­wot­ne kul­tu­ry musia­ły być regu­lo­wa­ne zasa­da­mi zrów­no­wa­żo­ne­go trwa­nia. Pra­ca licen­cjac­ka Davi­da, prze­ro­bio­na i roz­sze­rzo­na póź­niej z pomo­cą Bil­la, wyewo­lu­owa­ła w prze­ło­mo­wą książ­kę Per­ma­cul­tu­re One.
  Con­ti­nue reading →

 

Refe­ren­ces
↑1 po pol­sku moż­na powie­dzieć kul­tu­ra trwa­ła. Oso­bi­ście jestem za uży­ciem sło­wa per­ma­kul­tu­ra, ład­nie brzmi, jest rów­no­wa­żo­ne – w sen­sie spół­gło­sek i samo­gło­sek :-), i jest ogól­no­świa­to­we. Poza tym zauwa­ży­łem, że wśród osób nie zna­ją­cych ter­mi­nu od razu budzi zacie­ka­wie­nie – przyp. Ben
↑2 cha­ry­zma­tycz­ny i obra­zo­bur­czy, kie­dyś leśnik, nauczy­ciel szkol­ny, tra­per, natu­ra­li­sta i bio­log śro­do­wi­sko­wy… wywiad z Bil­lem Mol­li­so­nem Per­ma­kul­tu­ra – cicha rewo­lu­cja – polecam.
↑3 jeden z pierw­szych spo­śród wie­lu stu­den­tów Bil­la… patrz, bar­dzo dobra stro­na Davi­da: permacultureprinciples.com.
Permaculture - the idea, theory, practice, , Principles & rules

Zasady permakultury David Holmgren

3 Comments

Zasady permakultury

powy­żej ↑ gra­fi­ka ze stro­ny: permacultureprinciples.com

Pod­sta­wę i cen­trum per­ma­kul­tu­ry sta­no­wią zasa­dy etycz­ne warun­ku­ją­ce sto­so­wa­nie 12-tu reguł pro­jek­to­wa­nia 1)↓. Ety­ka stoi na stra­ży ich wła­ści­wej reali­za­cji i odpo­wied­nie­go wpro­wa­dza­nia w życie.
 Regu­ły i zasa­dy są uni­wer­sal­ne; są wytycz­ny­mi, któ­re mogą pomóc w oso­bi­stej, eko­no­micz­nej, spo­łecz­nej i poli­tycz­nej reor­ga­ni­za­cji, cho­ciaż spo­so­by ich reali­za­cji będą zmie­niać się dosto­so­wu­jąc do kon­kret­nych warun­ków miej­sca i sytuacji.
 Każ­da zasa­da pro­jek­to­wa­nia może być punk­tem wyj­ścia, drzwia­mi, jakie otwie­ra­ją się i pozwa­la­ją ogar­nąć cały sys­tem myśle­nia, lecz z okre­ślo­nej per­spek­ty­wy, jaka (jeśli tyl­ko zosta­nie zacho­wa­na wraż­li­wość na wza­jem­ne powią­za­nia w roz­wa­ża­nej cało­ści – holi­stycz­ność pro­ble­mu) może uwy­dat­nić wie­lo­ra­kie pozio­my i aspek­ty zastosowania.

    Per­ma­kul­tu­ro­we zasa­dy etyczne
    • Tro­ska o ziemię
    • Tro­ska o ludzi
    • Spra­wie­dli­wy podział  2)↓ – rein­we­sto­wa­nie zysków w tro­skę o ludzi i ziemię

    Zasa­dy projektowania

    1. Obser­wuj i współdziałaj
    2. Zbie­raj i maga­zy­nuj energię
    3. Zadbaj o dochód
    4. Sto­suj samo­re­gu­la­cję i akcep­tuj feedback
    5. Sto­suj i dowar­to­ścio­wuj odna­wial­ne źró­dła i usługi
    6. Nie pro­du­kuj odpadów
    7. Pro­jek­tuj od ogó­łu do szczegółów
    8. Łącz raczej niż dziel
    9. Sto­suj spo­koj­ne i drob­ne rozwiązania
    10. Sto­suj i doce­niaj różnorodność
    11. Korzy­staj z obsza­rów gra­nicz­nych i ceń marginalność
    12. Wyko­rzy­stuj i dopo­wia­daj twór­czo na zmianę 

patrz rów­nież: Toby Hemen­way Zasa­dy permakultury 

 

Refe­ren­ces
↑1 co do trzech zasad etycz­nych w śro­do­wi­sku per­ma­kul­tu­ro­wym panu­je zgo­da, nato­miast zasa­dy pro­jek­to­wa­nia [tutaj 12] cza­sem się róż­nią, cza­sem jest ich mniej lub więcej
↑2 Ory­gi­nal­nie trze­cia z tych zasad w pod­ręcz­ni­ku Bil­la Mol­li­so­na Per­ma­cul­tu­re: A Desi­gne­r’s Manu­al (1988) sta­no­wi­ła: Ogra­nicz popu­la­cję i kon­sump­cję, co potem zosta­ło zmie­nio­ne na Spra­wie­dli­wy podział (Fair Sha­re), a nawet dzie­le­nie się nad­mia­rem, praw­do­po­dob­nie ze wzglę­du na łagod­niej­szy wydźwięk i łatwiej­sze spo­pu­la­ry­zo­wa­nie idei per­ma­kul­tu­ry… – wiki­pe­dia